Ses, madde moleküllerinin titreşimiyle oluşan bir dalga hareketidir. Titreşen cisimler, ortamdaki moleküllerle çarpışarak ses oluşturur. Ses meydana getiren her maddeye ses kaynağı denir. Ses Dalgalarının Genel Özellikleri Ses dalgaları, titreşim doğrultusu ile yayılma doğrultusu aynı olan boyuna dalgalardır. Ses dalgaları mekanik dalgalardır. Mekanik dalgaların yayılabilmesi için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. Bu nedenle, ses dalgaları boşlukta yayılamazlar. Ses her yöne yayılır. Ses dalgalarının yayılma hızı yayıldıkları ortamın cinsine bağlıdır. Ses en hızlı katılarda, sonra sıvılarda, en yavaş da gaz ortamlarda yayılır. vhava= 331 m/s, vsu= 1500 m/s, vçelik= 6000 m/s Ses dalgalarının yayılma hızı ortamın sıcaklığı- na bağlıdır. Sıcaklık arttıkça sesin yayılma hızı artar. Sesin havadaki yayılma hızı 00 C de 331 m/s, 200 C de 344 m/s, 250 C de 345 m/s dir. Ses dalgaları diğer dalgalar gibi kırılmaya uğrar. Ses dalgasının kırılması hareket yönündeki değişmelerdir. Ses dalgası ortamda ilerlerken farklı tabakalardaki sıcaklık farklarından dolayı hızı değişerek aşağı ya da yukarı doğru eğilir. Bu şekilde ses dalgalarının yayılma doğrultusunun değişmesine ses dalgalarının kırılması denir. Ses dalgaları sıcak ortamda daha hızlı ilerler. Herhangi bir alanda rüzgârın arkadan esmesi durumunda ses, zemine; önden emesi durumunda ise yukarı yönelir. Gündüz, zemin ısındığı için ses dalgaları ısı etkisi nedeniyle yukarı yönelir. Gece, zemin soğuduğu için ses dalgaları daha uzağa gider ve aşağıya yönelir.
Denizaltıları ses dalgalarının kırılma ilkesinden faydalanarak sonardan saklanabilir. Ayrıca ses dalgalarından faydalanarak deniz tabanının öğrenmeye yönelik çalışmalar yapılabilmektedir. Bu çalışmalarda ses dalgalarının kırılması, sağlıklı sonuçların elde edilmesinde problem oluşturabilmektedir. Ses dalgaları kaynaktan uzaklaştıkça, genliği küçülür, dalganın etkisi gittikçe azalır ve bir süre sonunda sönümleşir. Bu özellik tek boyutlu olan ya da yay ortamlarda oluşturulan dalgalarda yoktur. O nedenle bu dalgaların genliği, eğer ortam soğurmuyorsa sabit kalır.
SESİN ÖZELLİKLERİ
Çeşitli ses kaynaklarının çıkardığı seslerden birini diğerinden ayıran özellikler: Sesin şiddeti, sesin frekansı, sesin tınısıdır. 1. Sesin Şiddeti (Gürlüğü) Sesin zayıf ya da kuvvetli olmasına şiddet (gürlük) denir. Sesin şiddeti, ses dalgalarının enerjisine ve genliğine bağlıdır. Genlik büyükse ses şiddetli, küçükse ses zayıf duyulur. Aynı genlikteki ses dalgalarının şiddetleri eşittir. Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti daha az, yaklaştıkça daha fazla algılanır. Sesin şiddetinin birimi desibel (dB) dir. İşitilebilen en hafif ses 0 dB dir ve buna işitme eşiği denir. İnsan 0 - 120 dB aralığındaki sesleri duyabilir. 30 ile 60 dB arası sesler normal şiddetteki seslerdir. 60 dB den fazla olan sesler şiddetlidir ve rahatsız eder. Şiddetli sesler; - Uyumayı ve düşünmeyi zorlaştırır. - Stres ve sinir yapar. - İşitme kaybına neden olabilir. 2. Sesin Frekansı (Yüksekliği) Sesi oluşturan kaynağın bir saniyedeki titreşim sayısına frekans denir. Sesin yüksekliği frekans ile doğru orantılıdır. Frekans sesin yüksekliğinin ölçüsüdür. Frekansın birimi Hertz (Hz) dir. Frekans yalnızca kaynağa bağlıdır. Kaynaktan üretilen sesin frekansı ortam değiştirse de değişmez. Frekansı büyük olan ses, ince (tiz) Frekansı küçük olan ses kalın (bas) dır.
Ses Dalgaları Slaytı İndir
İndirmek İçin Tıklayın
Tek Tık İle abonemiz Olun
Kodla Yorum YazKapat Emoticonİfadeler